Epidemia grypy: łódzkie badania docenione przez WHO. Posłużą do opracowania szczepionki

W zeszłym roku w woj. łódzkim grypa i wirusy grypopodobne zaatakowały w sezonie ponad 100 tys. mieszkańców. Z tygodnia na tydzień następował kilkukrotny wzrost zachorowań na grypę. Większość szpitali w regionie wstrzymała odwiedziny pacjentów, by nie doszło do epidemii grypy. Laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej pracowało wtedy 24 godziny na dobę. W każdym tygodniu trafiało tu do badania kilka tysięcy próbek od pacjentów, u których lekarze podejrzewali zarażenie wirusem grypy.

Okazało się, że wyniki badań łódzkich laborantów były tak dokładne, że WHO, czyli Światowa Organizacja Zdrowia, zarekomendowała je do opracowania składu stosowanej w tym sezonie na całym świecie szczepionki przeciwko grypie.

Taka sytuacja zdarzyła się pierwszy raz. To oznacza, że mieszkańcy woj. łódzkiego, którzy w tym roku zaszczepią się przeciw grypie, będą mieli bardzo dobrą ochronę, ponieważ skład szczepionki przygotowany jest w oparciu o szczep wirusa obecny właśnie na naszym terenie. Nowe szczepionki przeciw grypie dostępne są od września.

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Łodzi, w której znajduje się specjalistyczne laboratorium, dostała właśnie specjalne podziękowania z Krajowego Ośrodka ds. Grypy w Państwowym Zakładzie Higieny, za wkład w opracowanie nowej szczepionki. Jak to się stało?

- W naszym województwie od 2006 r. prowadzimy badania Sentinel, czyli epidemiologiczny i wirusologiczny nadzór nad grypą, który ma za zadanie wykrycie tych wirusów. Badania Sentinel można stosować także w nadzorze nad innymi chorobami zakaźnymi, ale u nas prowadzi się badania nad grypą, bo obecnie jest ona jednym z ważniejszych problemów zdrowotnych - mówi Urszula Sztuka-Polińska, dyrektor Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.

W jaki sposób próbki trafiają do laboratorium?

- Każdego roku prosimy wybrane przychodnie i poradnie w całym regionie o pobieranie wymazów od pacjentów, u których rozpoznano kliniczne objawy zachorowania na grypę. Jesteśmy wdzięczni lekarzom za współpracę, bo dzięki próbkom materiału biologicznego możemy określić typ wirusa panujący w danym sezonie i może być to podstawą do określenia składu szczepionki w przyszłym sezonie grypowym - tłumaczy dyrektor Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.

Próbki z wymazem z gardła i nosa, które lekarze pobierają od pacjentów, trafiają najpierw do powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych. Tam prowadzone są pierwsze badania, które mają na celu odróżnienie wirusów grypy od zachorowań grypopodobnych. Następnie próbki z wymazami trafiają do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej przy ul. Wodnej w Łodzi, gdzie potwierdza się wyniki badań i przeprowadza się analizę metodą molekularną.

Sezon grypowy trwa w naszym kraju od października do kwietnia. To w tym okresie sanepid prowadzi wzmożone badania. Wirusy grypy wciąż mutują. Epidemiolodzy wyróżniają grypę typu A, B i AB. Pracownicy laboratorium przy ul. Wodnej w zeszłym sezonie grypowym najczęściej stwierdzali obecność wirusa typu A.

- W naszej pracowni przebadaliśmy wtedy 226 próbek od 113 osób. W 20 próbkach wykryto wirusy grypy typu B. Zaś w 34 stwierdzono wirusa grypy typu A, z czego w 17 próbkach był to wirus typu A/H1N1. Dotarł on do nas w 2009 r. i był przyczyną wielu zachorowań w sezonie epidemicznym na przełomie 2009 i 2010 r. - mówi Urszula Sztuka-Polińska.

Krajowy Ośrodek ds. Grypy potwierdził wyniki badań łódzkich laborantów i przekazał próbki do Londynu, gdzie znajduje się europejski ośrodek ds. grypy. Tam ponownie je przebadano.

Po sprawdzeniu wyniki łódzkich badań zostały ostatecznie zarekomendowane przez WHO do opracowania składu stosowanej aktualnie na całym świecie szczepionki przeciw grypie.