Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Łódzkie skarby: Mauzoleum małżonków Moenke na Starym Cmentarzu

Paulina Ilska
Krzysztof Szymczak
Gdzie można znaleźć antyczne mauzoleum w środku Łodzi? Na Starym Cmentarzu. To miejsce wiecznego spoczynku małżonków Moenke.

Po wejściu przez bramę na cmentarz ewangelicko-augsburski przy ulicy Ogrodowej skręcamy w lewo i zaraz za kaplicą pogrzebową po prawej stronie wyłania się imponujący grobowiec. Z miejsca zwraca uwagę jego nawiązująca do wzorców greckich architektura, wielkość i jasny, kremowy kolor.

Znajdujące się na kamiennym tympanonie dwa uskrzydlone okręgi odczytywać można jako symbol wieczności, albo - jak sugeruje przewodnik miejski Elżbieta Pędziwiatr - odzwieciedlenie obrączek, symbolizujące miłość małżonków Moenke, przekraczającą śmierć. Z archiwów Parafii Ewangelicko-Augsburskiej dowiadujemy się, że Robert Moenke urodził się w 1826 roku, a jego żona, Teresa, w 1840. Był on przemysłowcem i miał tkalnię przy Piotrkowskiej. Produkował chusty i szaliki, eksportował je także do Francji.

- Teresa była córką Karola Anstadta, założyciela istniejącego do dziś browaru mieszczącego się obecnie przy ulicy Pomorskiej i imponującego niegdyś parku Helenów - mówi Beata Hejman-Soczyńska, inspektor ds. remontów w Parafii Ewangelicko-Augsburskiej. - Teresa zmarła w marcu 1884 roku, a Robert w czerwcu następnego roku. Możemy się domyślać, że bardzo się kochali i interpretować dwa okręgi na grobowcu jako symbol miłości.

Projekt grobowca rodziny Moenke wykonał Otto Gehlig. Budowlę wzniosła firma kamieniarska Antoniego Urbanowskiego w 1886 roku w formie doryckiego dwunastokolumnowego peripterosu (greckiej świątyni opartej na planie prostokąta). Ze względu swoją symetrię mauzoleum wygląda równie imponująco, niezależnie od tego, z której strony je oglądamy.

Wymiary pola grobowego wynoszą 12,20 na 10,60 m, wymiary budowli - 6,70 na 6,90 m. Mauzoleum zbudowano z kremowego piaskowca żarnowieckiego, połączonego z różnokolorowym granitem. Ustawione jest wysoko ponad poziomem gruntu, na kilkustopniowej podstawie w kształcie prostokąta, zwanej krepidomą. Obiekt zachwyca proporcjami, podkreślonymi dzięki starannemu interkolumnium, czyli odległościami między kolumnami.

W obrysie mauzoleum umieszczono 12 neodoryckich kolumn podtrzymujących strop. Strop ozdobiony jest fryzem składającym się z tryglifów i metop (wykonanych z czerwonawego, gruboziarnistego granitu). Od północy i od południa budowlę wieńczą dwa tympanony z motywem wspomnianych dwóch uskrzydlonych okręgów. Na obu szczytach budowli znajdują się nieduże krzyże z czarnego granitu. Wnętrze mauzoleum zdobi kasetonowy strop, pod którym umieszczono niedużą tumbę z pochyłym blatem. Pod tumbą ukryta jest piwnica grobowa skrywająca szczątki małżonków Moenke.

- Od 2012 roku w grobowcu trwają prace konserwatorskie - wyjaśnia Beata Hejman-Soczyńska. - Wymieniono pokrycie dachu, umocniono jego konstrukcję, przywrócono schody do stanu pierwotnego. Pracom konserwatorskim poddano też fryz i kolumny. By zobaczyć efekt prac, warto stanąć wewnątrz grobowca i spojrzeć do góry. W stropie wymieniono fragmenty płyt metalowych, elementy oczyszczono, odrdzewiono i pomalowano według zachowanych elementów wypraw malarskich. W tym roku planowane są prace związane z nagrobkiem, posadzką w środku i ogrodzeniem. Konserwacja grobowca jest możliwa dzięki dotacji z Urzędu Miasta Łodzi i środków Parafii.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dzienniklodzki.pl Dziennik Łódzki