Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kto może dostać emeryturę z KRUS [PORADNIK]

Andrzej Gębarowski
ZUS to instytucja zaopatrzenia emerytalnego pracowników, zaś KRUS spełnia podobną rolę w odniesieniu do rolników. I na tym w zasadzie podobieństwa pomiędzy tymi instytucjami się kończą. Podczas gdy ZUS wypłaca świadczenia w oparciu o zdefiniowaną składkę tworzącą kapitał, KRUS pozostał w starym systemie o zdefiniowanym świadczeniu.

Trudno te światy połączyć, a przecież bardzo wielu rolników w różnych etapach swojego życia pracowało na etacie, podobnie jak wielu pracowników prowadziło gospodarstwo rolne. W efekcie ogromna rzesza osób ma za sobą zarówno staż ubezpieczeniowy w ZUS, jak i w systemie rolniczym. Jakie należy im się świadczenie?

Zacznijmy od tego, jakie trzeba spełnić warunki, aby otrzymać emeryturę rolniczą. Otóż emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu (rolnikowi, domownikowi), który spełnia łącznie następujące warunki:

  • osiągnął powszechny wiek emerytalny,
  • podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników przez okres co najmniej 25 lat.

W efekcie wprowadzenia przepisów mających na celu stopniowe podwyższenie wieku emerytalnego, od 1stycznia 2013 r. o emeryturę rolniczą w dotychczasowym wieku emerytalnym (60 lat - kobieta, 65 lat - mężczyzna) mogą ubiegać się wyłącznie: kobiety urodzone do dnia 31 grudnia 1952 r. i mężczyźni urodzeni do dnia 31 grudnia 1947 r. Późniejsze roczniki mają stopniowo podwyższany wiek przejścia na emeryturę, podobnie jak osoby podlegające ubezpieczeniu w ZUS.

Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników przewiduje także możliwość przyznania ubezpieczonemu rolnikowi wcześniejszej emerytury rolniczej, jeśli spełni on łącznie następujące warunki:

  • osiągnie wiek 55 lat, jeśli jest kobietą albo 60 lat, jeśli jest mężczyzną,
  • podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników przez okres co najmniej 30 lat,
  • zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej.

Wcześniejsza emerytura jest obecnie przyznawana tylko tym rolnikom, którzy wymienione wyżej trzy warunki spełnią do 31 grudnia 2017 r.

A co z osobami, które w swojej karierze zawodowej mają zarówno staż wypracowany w gospodarstwie rolnym, podczas którego płaciły składki do KRUS, jak i staż pracy na etacie poza rolnictwem, podczas którego opłacały składki do ZUS? Czy przy obliczaniu wysokości emerytury rolniczej uwzględnione zostaną lata na etacie? Okazuje się, że zależy to od daty urodzenia rolnika.

Osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 r. do okresu ubezpieczenia w KRUS, wymaganego do przyznania emerytury rolniczej, można niekiedy doliczyć okresy ubezpieczenia w ZUS. Jednak nastąpi to tylko wtedy, gdy okresy ubezpieczenia w ZUS nie są wystarczające do przyznania przez ZUS prawa do emerytury lub renty pracowniczej. Wówczas KRUS, wyliczając wysokość emerytury rolniczej (części składkowej tego świadczenia), uwzględni osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 r. okresy składkowe ZUS w wymiarze półtorakrotnym.

Osobom, które nie spełniają warunków do emerytury rolniczej, bo mają za mały staż w KRUS, natomiast uzyskają prawo do emerytury pracowniczej, ZUS może zwiększyć emeryturę za okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. ZUS ustali to zwiększenie na zasadach analogicznych, jak ustalana jest przez KRUS część składkowa emerytury rolniczej - po 1 proc. emerytury podstawowej za każdy rok podlegania ubezpieczeniu rolników.

Ważna uwaga: osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r., które uzyskają prawo do dwóch oddzielnych świadczeń - z KRUS i ZUS - muszą się zdecydować na wybór jednego z nich.
Inaczej przedstawia się sytuacja osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Generalna zasada obowiązująca w tej grupie jest następująca: rolnicy urodzeni po 31 grudnia 1948 r. nie mają prawa doliczać do stażu w KRUS okresów, w których podlegali ubezpieczeniom w ZUS. Przy ustalaniu wysokości emerytury rolniczej uwzględniane są wyłącznie okresy podlegania rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu.

Inaczej mówiąc, KRUS nie uwzględnia stażu w ZUS. Działa to natomiast w odwrotną stronę: ZUS uwzględnia staż w KRUS. To znaczy, że jeśli osoba urodzona po 31 grudnia 1948 r. nie ma prawa do emerytury rolniczej (bo nie może się na przykład pochwalić 25-letnim okresem w KRUS), to jednak ZUS może jej uwzględnić okresy opłacania składek na ubezpieczenie rolnicze.

I tak na przykład pan Edward urodzony 18 lutego 1949 r., który ma za sobą 27-letni okres ubezpieczenia pracowniczego oraz ostatnio od sześciu lat opłaca składki w KRUS, z ukończeniem wieku emerytalnego nabędzie prawo do emerytury z ZUS, ale okresu podlegania ubezpieczeniu rolników nie wliczy się przy ustalaniu prawa do emerytury, gdyż ma on już 25-letni staż wymagany do emerytury na poziomie minimalnym. Natomiast okres opłacania składek rolniczych zostanie uwzględniony przy obliczaniu wysokości emerytury. Zwiększy się mianowicie o 1 proc. najniższej emerytury za każdy rok opłacania składek dla rolników.

Ważna uwaga: osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., które uzyskają prawo do emerytury rolniczej i do emerytury pracowniczej, mają prawo do jednoczesnej wypłaty tych dwóch świadczeń w pełnej wysokości. W przeciwieństwie do grupy rolników urodzonych przed 1 stycznia 1949 r., którzy nie mogą sobie zsumować świadczeń lecz muszą wybrać jedno z nich.

Zdarzają się przypadki, że ubezpieczony, który osiągnął wiek emerytalny, nie ma za sobą minimalnego wymaganego stażu ani w ZUS, ani w KRUS. Z ZUS otrzyma wtedy emeryturę - przy ustalaniu jej wysokości ZUS uwzględni okresy opłacania składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe rolników, obliczając zwiększenie na takich zasadach, jak ustala się wysokość części składkowej emerytury rolniczej na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. Okresy opłacania składek na ubezpieczenie rolne będą traktowane jak okresy składkowe w powszechnym systemie emerytalnym. Będą się zatem sumować przy ustalaniu prawa do podwyższenia świadczenia do kwoty najniższej emerytury gwarantowanej przez państwo, jeżeli wysokość ustalonego ze składek świadczenia nie osiągnie tej kwoty.

Natomiast z KRUS taka osoba nie otrzyma w ogóle emerytury, ponieważ do emerytury rolniczej osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. liczy się tylko okres ubezpieczenia w KRUS, a on jest poniżej minimalnego.

Na koniec o rolnikach prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Co do zasady, podlegają oni obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w ZUS.

Obowiązek ten może być jednak wyłączony w przypadku, kiedy rolnik rozpoczynający działalność gospodarczą podlega ubezpieczeniu w KRUS przez co najmniej trzy lata. Powinien on wtedy złożyć w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej, nadal prowadzić działalność rolniczą i nie mieć ustalonego prawa do emerytury lub renty.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na dzienniklodzki.pl Dziennik Łódzki