Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Częste mówienie męczy gardło? Tracisz głos, to daj mu odpocząć

Paulina Targaszewska
Nasz głos jest zjawiskiem akustycznym. Dochodzi do niego, kiedy wprawiamy w drgania więzadła głosowe, które rytmicznie i bardzo szybko oddalają i zbliżają się do siebie. Brzmienie i tonacja naszego głosu zależą od genów - stąd barwa naszego głosu jest często podobna do barwy głosu rodziców.

To, jak będzie ostatecznie brzmiał nasz głos, kształtuje się jednak dopiero pomiędzy 14. a 16. rokiem życia. Wcześniej głos mamy wyższy, dziecięcy. W okresie pokwitania rozrastają się chrząstki i mięśnie krtani, struny głosowe, powiększa tchawica, gardło, jama ustna i jamy przynosowe. W efekcie tych procesów głos u dziewcząt obniża się o 3-4 tony, a u chłopców nawet o osiem (czyli o oktawę). Na skutek zmian hormonalnych głos u kobiet zmienia się także w trakcie miesiączki, dlatego śpiewaczki nie chcą wtedy koncertować.

Inne zmiany brzmienia głosu spowodowane są specjalnymi szkoleniami lub chorobami czy złymi nawykami.

Delikatne gardło
Głos największą wartość ma dla osób, które wykorzystują go podczas pracy. Są to więc radiowcy, dziennikarze, prezenterzy, konferansjerzy, piosenkarze czy nauczyciele. To dla nich choroby gardła są więc najgroźniejsze i najbardziej uciążliwe. Skąd się biorą? Powodów może być wiele.

Wymienić tu można m.in. niehigieniczny tryb życia, forsowanie głosu (krzyk), zażywanie używek, nawykowe odchrząkiwanie, palenie tytoniu, niedbałość o sprawność fizyczną czy stres, ale też niewłaściwą emisję i postawę podczas mówienia. Narząd głosowy jest bowiem bardzo delikatny. Wykorzystywany w nieprawidłowy sposób, ulega łatwo uszkodzeniu. Groźne jest nawet gwałtowne ochładzanie rozgrzanego mówieniem gardła. Po kilkugodzinnym mówieniu wypicie w czasie przerwy napoju prosto z lodówki działa inwazyjnie na rozgrzane gardło. Wskazane jest więc picie napojów w temperaturze pokojowej. Najlepsza dla gardła jest woda z cytryną, pod warunkiem, że nie mamy na nią uczulenia. Niektórzy foniatrzy zalecają wzbogacenie wody o witaminę A plus E. Wielu doświadczonych mówców proponuje, aby w przerwach między mówieniem żuć rodzynki, suszone morele czy inne owoce.

Kiedy do lekarza
Chrypka, kaszel, ból gardła i bezgłos - to najczęstsze objawy infekcji górnych dróg oddechowych. W cięższych przypadkach chrypka towarzyszy infekcjom całej błony śluzowej i krtani, a często przechodzi w bezgłos i przestajemy mówić. Nie musimy się jednak obawiać całkowitej utraty głosu. Może się ona pojawić tylko na skutek przeciążenia. Aby wszystko wróciło do normy, trzeba po prostu dać gardłu odpocząć. Niekiedy mamy jednak do czynienia nie tyle z przeciążeniem gardła, co z chorobą.

Zwykłe zapalenie gardła, najczęściej wirusowe, może przebiegać bez gorączki albo z lekkim stanem podgorączkowym. Wtedy wystarczy leczenie domowymi sposobami - picie dużej ilości letnich napojów oraz stosowanie środków łagodzących ból - tabletek do ssania, płukanek czy aerozoli. Wskazane jest nieprzeciążanie strun głosowych.
Jeżeli po trzech dniach takiego domowego leczenia nie będzie efektów lub dolegliwości się pogłębią, trzeba iść do lekarza. Często do infekcji wirusowych dołączają się powikłania bakteryjne i wtedy lekarz musi przepisać antybiotyk.

Dbaj o swój głos
W jaki sposób dbać o gardło i swój głos, aby nieprzerwanie się nim cieszyć? Wystarczy przestrzegać kilku ważnych zasad. Przede wszystkim powinniśmy dbać o warunki, w jakich używamy głosu. Najlepiej aparat głosowy czuje się w temperaturze 20-21 stopni Celsjusza. Równie ważna jest wilgotność powietrza. Optymalna wynosi 60 proc., czyli jest dość wysoka. Im więcej mówimy, tym wilgotność powinna być większa.

Należy też zwrócić uwagę, aby w trakcie mówienia (fonacji) nie stać na linii: otwarte okno i drzwi.

Zagrożeniem dla sprawności głosowej jest też wszechobecny kurz, dlatego należy regularnie wycierać go wilgotną szmatką.
Należy też pić dużo płynów i oddychać przez nos. Za każdym razem, kiedy nie musimy mówić i otwierać ust, powinniśmy oddychać przez nos. To ważne, bo powietrze przechodzące przez nos zostaje naturalnie nawilżone. Poza tym znajdujące się w nozdrzach rzęski wyłapują mikroskopijne zanieczyszczenia. Podczas mówienia bardzo szybko pobieramy powietrze ustami, przez co pomijamy tę drogę naturalnej ochrony i tym samym wysuszamy śluzówkę.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!