PORADNIK: Pracownik odpowie za wyrządzone szkody. Czy pracownik musi zapłaci pracodawcy za szkody? Jak wyliczyć szkodę? 24.02.2021

PORADNIK: Pracownik odpowie za wyrządzone szkody. Czy pracownik musi zapłaci pracodawcy za szkody? Jak wyliczyć szkodę?

O odpowiedzialności pracownika za szkody wyrządzone w miejscu pracy można mówić, gdy spowodował ją umyślnie lub przewidywał, że może być ona skutkiem jego działania, a jednak z niego nie zrezygnował.

Kolejną sytuacja to nieumyślne spowodowanie szkody, będące skutkiem nie zachowania środków ostrożności. W pewnym sensie więc jest to świadome narażenie się na konsekwencje takiego postępowania, gdyż finał wydarzenia nie był trudny do przewidzenia.

Pracownik będzie odpowiadał także za zniszczenie mienia, które do niego nie należało, tzn. skorzystał z niego bez żadnych uprawnień. Ponosi jednak odpowiedzialność tylko w granicach rzeczywistej szkody.

Aby ubiegać się odszkodowanie w wyżej wymienionych przypadkach, pracodawca musi przedstawić okoliczności, które uzasadniają odpowiedzialność podwładnego oraz wysokość szkody. Pracownik ma natomiast prawo wykazać, że do zaistniałej sytuacji przyczyniły się też osoby trzecie, np. pracodawca. Jeśli to udowodni, poniesie tylko częściową odpowiedzialność.

Zdarza się także, że winnych szkodzie, na przykład zniszczenia urządzenia w zakładzie produkcyjnym, jest kilku pracowników, wówczas odpowiedzialność rozkłada się na nich wszystkich, w zależności od stopnia zawinienia. W sytuacji, gdy ustalenie takich dowodów jest trudne lub niemożliwe odszkodowanie może zostać podzielone między nich po równo.

Wysokość odszkodowania za szkodę nieumyślną zależy od rodzaju przewinienia i strat pracodawcy, jednak nie może przekroczyć kwoty 3-miesięcznego wynagrodzenia pracownika.

Zdarza się jednak, że szkoda dotyczy innego pracownika, nie zaś rzeczy materialnych, wówczas do jej naprawienia zobowiązany jest pracodawca. Pracownik zaś, podobnie jak w powyższych przykładach musi zapłacić odszkodowanie w wysokości maksymalnie trzech pensji.

Odszkodowanie w pełnej wysokości naprawy szkody dotyczy umyślnego zniszczenia narzędzi pracy czy wyrządzenia szkody osobie trzeciej. Pełna wartość poniesionej straty oznacza nie tylko koszty, np. naprawy czy zakupu nowego urządzenia, ale także rekompensatę za potencjalne korzyści, jakie do czasu tej naprawy/zakupu mogło ono przynieść pracodawcy.

Nieco inaczej wygląda kwestia odpowiedzialności za szkodę w przypadku, gdy dotyczy ona mienia, np. papierów wartościowych, kosztowności, narzędzi czy odzieży ochronnej, powierzonych pracownikowi przez pracodawcę. Wówczas jest on zobowiązany do pokrycia stu procent wartości szkody. Dotyczy to mienia powierzonego z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia.

Okolicznością łagodzącą w wyżej wymienionych przypadkach będzie powstanie szkody nie z winy pracownika, któremu zostało powierzone to mienie. Np. gdy pracodawca nie zapewni warunków umożliwiających bezpieczne zabezpieczenie np. cennych przedmiotów. Rozstrzygnięcie kwoty odszkodowania w takim wypadku, wymaga więc od pracodawcy wykazania prawidłowego powierzenia pracownikowi mienia, a także podanie jego wartości. Tylko na takiej podstawie pracownik może ewentualnie uwolnić się od odpowiedzialności.

Pracownicy, którzy chcą wziąć wspólną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę, muszą podpisać umowę o współodpowiedzialności materialnej. Powinien pod nią podpisać się także pracodawca.