Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Groby Pańskie w kościołach to polska tradycja

Anna Gronczewska
Grób w kościele Matki Bożej Wspomożenia Wiernych przy ul. Wodnej w Łodzi
Grób w kościele Matki Bożej Wspomożenia Wiernych przy ul. Wodnej w Łodzi Grzegorz Gałasiński
Wielkanoc to dla chrześcijan bardzo szczególny czas. Podczas Triduum Paschalnego wielu z nich odwiedzi kościoły. W każdej katolickiej świątyni będzie można podziwiać i modlić się przy Grobach Pańskich.

Można śmiało powiedzieć, że tworzenie Grobów Pańskich jest polską tradycją, choć można ją spotkać na Węgrzech, w Austrii czy Bawarii. W naszych kościołach tworzone są od czasów średniowiecza. Są pamiątką śmierci Jezusa Chrystusa. To, że Groby Pańskie buduje się w Polsce, nie jest przypadkiem.

- Tradycyjne są kultury sensualistyczne - tłumaczy Aldona Plucińska, etnograf z Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. - Musi zadziałać obraz. Skoro Chrystus umarł, to musi być złożony do grobu.

Do Grobu Pańskiego składano więc drewniane, gipsowe figury. W Polsce zwyczaj ten zakorzenił się najmocniej.

- Przywędrował do nas dzięki zakonnikom - dodaje Aldona Plucińska. - To w klasztorach zaczęto budować pierwsze Groby Pańskie. Są one fenomenem w świecie chrześcijańskim. Już w dawnych wiekach robiły wrażenie na cudzoziemcach podróżujących po naszym kraju.

To, jak wyglądały Groby Pańskie, zależało od epoki. W średniowieczu groby nie były specjalnie zdobione. Nie ustawiano wokół nich kwiatów. Najistotniejsza była monstrancja z Najświętszym Sakramentem. Dopiero w czasach kontrreformacji i baroku Groby Pańskie były coraz bardziej strojne. Grób miał być udekorowany zjawiskowo, tak, by rzucił na kolana cały Lud Boży.

W dekoracji Grobów Pański pojawiały się ruchome figurki, klatki ze śpiewającymi ptaszkami, pozytywki. W okresie zaborów umieszczano w nich elementy patriotyczne. Podobnie było w stanie wojennym.

Polskim obrzędem stało się też, że Grobu Pańskiego pilnuje straż. Strażników ubierano w paradne mundury, fantazyjne czapki, niekiedy dla dodania powagi dolepiano im sztuczne brody. Za panowania Sasów w warszawskich kościołach Grobów Pańskich pilnowała gwardia honorowa królowej do spółki z oddziałami artylerii konnej.

Aldona Plucińska przypomina, że w okresie międzywojennym przy grobach w kościołach łódzkich warty pełnili młodzi ludzie z prawdziwymi karabinami, ale ich lufy były skierowane w dół. Etnograf pamięta, że był czas, że w kościele Chrystusa Króla na Retkini, wartę przy Grobie Pańskich pełnili licealiści, studenci, przebrani za rzymskich żołnierzy.

W większości wiejskich kościołów straże przy Grobach Pańskich pełnią strażacy. Ale i w Łodzi zachował się ten zwyczaj. Zwyczaj do dziś zachował się w parafii pod wezwaniem św. Łukasza Ewangelisty i św. Floriana przy ul. Strycharskiej, gdzie proboszczem jest ks. Henryk Betlej, wojewódzki kapelan strażaków.

- W Wielkanoc do południa straż przed Grobem Bożym pełnią w naszym kościele strażacy ochotnicy, a potem strażacy zawodowi z jednostki ratowniczo-gaśniczej przy ulicy Rudzkiej - wyjaśnia ks. Henryk Betlej.

W łódzkich kościołach Groby Pańskie budują zwykle grupy parafialne, ale coraz częściej zdarza się, że zajmują się tym artyści plastycy, dekoratorzy. W parafii św. Alberta na łódzkim Widzewie-Wschodzie, dekoracją Grobu Pańskiego zajmuje się grupa pań. Jest wśród nich kwiaciarka, dekoratorka wnętrz.

Pięknie udekorowane Groby Pańskie można spotkać w wielu kościołach Łodzi. Między innymi w bazylice archikatedralnej, kościele środowisk twórczych pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, u jezuitów.

W łódzkich kościołach symbolika Grobów Pańskich nie wywoływała takich sensacji jak choćby groby w kościele św. Brygidy w Gdańsku, zwłaszcza za czasów, gdy proboszczem był tam ks. Henryk Jankowski. Ale w ubiegłą Wielkanoc symbolika Grobu Pańskiego w kościele Matki Boskiej Różańcowej i św. Stanisława Biskupa Męczennika, przy ul. Janosika na Stokach, nawiązywała do katastrofy Smoleńskiej. W dekoracji pojawił ogon samolotu i brzoza...

W wielu miastach, zwłaszcza w Krakowie i Warszawie istnieje zwyczaj odwiedzania Grobów Pańskich. W Łodzi bywa, że rodziny odwiedzają w Wielką Sobotę Groby Pańskie w różnych kościołach, ale nie jest to tak popularny zwyczaj, jak w stolicy czy Krakowie. Pewnie powodem są odległości między kościołami. W Krakowie wystarczy pójść na krótki spacer i zobaczyć Groby Pańskie w kilkunastu świątyniach...

ZOBACZ TEŻ:
Groby Pańskie w łódzkich kościołach [ZDJĘCIA]

Zapisz się do newslettera

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Groby Pańskie w kościołach to polska tradycja - Dziennik Łódzki

Wróć na dzienniklodzki.pl Dziennik Łódzki