Jak grzyby po deszczu kiełkują i rozrastają się ostatnio inicjatywy, które przypominać mają mieszkańcom Łodzi jej dawny kształt, wyburzone budynki, czy stare aleje. Dzięki nim choć trochę możemy poczuć w jak niezwykłym mieście, o jedynej w swoim rodzaju historii przyszło nam mieszkać.
Czy lepiej żyłoby się w Łodzi ze starą zabudową
Część z tych inicjatyw to typowe działania wolontarystyczne i społecznościowe. Każdemu użytkownikowi portalu Facebook polecam grupy nazwane: "Przenosimy stolicę do Łodzi" (9.996 fanów!) albo "Łódź wczoraj i dziś" (4.245 fanów!). Użytkownicy wrzucają tam w zasadzie codziennie zdjęcia Łodzi sprzed lat, porównując je ze stanem obecnym miasta.
Zaskoczeń jest mnóstwo, zarówno na plus, jak i na minus. Chociażby skrzyżowanie ulicy Kilińskiego i Składowej, kiedyś w pełni zabudowane kamienicami, dziś z odsłoniętą częścią parkową i widokiem na cerkiew św. Aleksandra Newskiego. Co lepsze, co bliższe naszym gustom i sercu? Albo porównanie dawnej zabudowy z dzisiejszą arterią wokół terenów współczesnej ulicy Zachodniej i Kościuszki. W jakim miejscu byłoby wygodniej żyć i funkcjonować? Oglądanie tych zdjęć naprawdę wciąga, hipnotyzuje, sprawia, że sami chcemy stać się konstruktorami, architektami miasta i wpływać na jego urbanistyczne losy.
Dobrze byłoby pospacerować po starej Łodzi choćby wirtualnie
Taki przegląd budzi też refleksję, nad sensem określonych współczesnych inwestycji i zmian w tkance miejskiej. Przecież czasem aż chciałoby się przejść tymi starymi ulicami, zobaczyć to wszystko z bliska, poczuć unikalny klimat miasta z XIX wieku lub z okresu międzywojennego. Szkoda, że niemożliwe jest dziś przetworzenie aplikacji Google - Street View w wielką kompilację zdjęć zachowanych (a może również dorysowanych na podstawie zapisów i archiwów) i przeniesienie się w świecie wirtualnym w realia Łodzi XIX wieku, tak jak możemy dziś podglądać współczesny wygląd wielu miejsc na świecie… A może to futurystyczny pomysł na przyszłą atrakcję turystyczną i edukacyjną dla naszego miasta?
Warto spojrzeć na plany starej Łodzi i dawne rozwiązania architektoniczne
Ale dawną historię i świetność Łodzi przypominają też inne, bardziej profesjonalne inicjatywy. Ostatnio zakochałem się w fantastycznym albumie pt.: "Łódź na mapach, 1793 - 1939" wydanym dzięki wsparciu m.in. Urzędu Miasta Łodzi oraz firmy Atlas przez Stowarzyszenie Fabrykancka. Album nieprawdopodobnym wręcz zestawem zdjęć oraz dawnych map miasta dokumentuje jego rozwój przestrzenny, dawny układ ulic, rozwój centrum i przyległych do niego terenów.
Całość wydana jest w prestiżowym, eleganckim woluminie, który aż prosi się o to, aby ofiarowywać go przyjeżdżającym do Łodzi gościom, tak aby zmieniać ich sposób postrzegania miasta, aby uczyć ich naszej wyjątkowej historii. Autorami tego niezwykłego wydania są: Maciej Janik, Jacek Kusiński, Mariusz Stępniewski i Zdzisław Szambelan. Opracowanie zawiera ponad 40 historycznych map miasta, dokumentujących nieprawdopodobny rozrost Łodzi w XIX wieku; miasta kapitalizmu, miasta cudu gospodarczego, miasta robotników, bogaczy i biednych, miasta bez ugruntowanych elit, miasta Niemców, Żydów, Polaków i Rosjan, które powstało z idei panów Staszica i Rembielińskiego.
Wielkie idee nadal mogą zmieniać łódzką rzeczywistość
Stosunkowo krótka historia Łodzi jest żywym dowodem na to jak wielkie idee naprawdę mogę zmieniać rzeczywistość i jak może się to dziać przy koegzystencji różnych nacji. Oby udało się to w tym samym miejscu również w XXI wieku, choć już bez fizycznego udziału kultur, które są już w Łodzi nieobecne.
Błażej Lenkowski
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
