Co można wyczytać z listu, jaki otrzymamy z ZUS-u

Najbardziej ogólnie: listy z ZUS-u dostarczają wiedzy o tym, ile pieniędzy zgromadzonych jest na kontach emerytalnych osób ubezpieczonych w ZUS. Osoby w wieku powyżej 35. roku życia otrzymają także dane o tym, ile wynosi prognozowana wysokość ich przyszłej emerytury. Pozwoli im się to zorientować, jaki będzie ich status materialny w chwili przejścia na emeryturę i czy nie powinni zrobić czegoś więcej, aby zapewnić sobie w przyszłości wyższe świadczenie.
Informacja o stanie konta emerytalnego na dzień 31 grudnia 2017 roku przygotowywana jest przez ZUS dla każdej osoby, która ma na swoim koncie zapisaną choćby jedną składkę, niezależnie od jej wysokości. Ubezpieczeni, którzy posiadają profil na PUE ZUS, informacje o stanie konta znajdą na swoim profilu w PUE.
Wyjaśnijmy, jakie jest znaczenie poszczególnych pozycji zawartych w liście ZUS.

Wysokość zwaloryzowanego kapitału początkowego - dotyczy osób ubezpieczonych przed 1999 rokiem

Kapitał początkowy ma duże znaczenie dla wysokości przyszłej emerytury, gdyż tzw. nowa emerytura to nic innego, jak suma zwaloryzowanego kapitału początkowego i zwaloryzowanych składek emerytalnych.
Wciąż jest wiele osób, które nie mają ustalonego kapitału początkowego i ZUS ustala jego wysokość w miarę, jak składają oni wnioski o emerytury. Jeżeli więc ich kapitał początkowy jest równy zeru - możliwe, że adresat listu nie złożył jeszcze wniosku o jego ustalenie.
Wartość kapitału początkowego, ustalanego zawsze na dzień 1 stycznia 1999 r., jest ewidencjonowana - podobnie jak składki na ubezpieczenie emerytalne - na indywidualnym koncie ubezpieczonego. Waloryzacja kapitału odbywa się według analogicznych zasad co waloryzacja składek emerytalnych, tzn. według tych samych wskaźników i w podobnych terminach.

Wysokość zwaloryzowanych składek na koncie podstawowym ZUS

Chodzi o sumę składek zapisanych na koncie podstawowym ZUS. Składka emerytalna wynosi 19,52 proc. podstawy wymiaru. Jej podział kształtuje się następująco:
- dla ubezpieczonych wyłącznie w ZUS: 12,22 proc. zostaje zapisane na indywidualnym koncie w ZUS, zaś 7,3 proc. zostaje zapisane na subkoncie ZUS.
- dla ubezpieczonych w ZUS i OFE: 12,22 proc. zostaje zapisane na indywidualnym koncie w ZUS, 4,38 proc. zostaje zapisane na subkoncie ZUS, 2,92 proc. przechodzi na konto w OFE.
Waloryzacja składek polega na pomnożeniu zgromadzonych na koncie ubezpieczonego w ZUS składek na ubezpieczenie emerytalne przez wskaźnik waloryzacji. Waloryzacji podlega kwota składek zewidencjonowanych na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana, powiększona o kwoty z tytułu wcześniejszych waloryzacji. Waloryzacja składek przeprowadzana jest corocznie, od dnia 1 czerwca każdego roku. Wskaźniki waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne są ogłaszane do 25 maja każdego roku przez ministra pracy.

Wysokość składek na subkoncie ZUS

Chodzi o sumę składek zapisanych na subkoncie ZUS, które w różnych okresach odprowadzane były w różnej wysokości, zaś obecnie wynoszą 7,3 proc. bądź 4,38 proc. (dla członków OFE).
Pierwsza roczna waloryzacja składek zapisanych na subkontach ZUS odbyła się wraz z waloryzacją składek na „normalnych” kontach za 2012 rok, czyli nastąpiła od 1 czerwca 2013 r. Wiąże się to z faktem, że pierwsze przeniesione z OFE składki trafiły na subkonto w ZUS dopiero w czerwcu 2011 roku.
Waloryzacja subkonta polega na pomnożeniu składek przez roczny wskaźnik waloryzacji, przy czym jest to inny wskaźnik niż w przypadku składek z konta podstawowego. Wskaźnik dla subkonta jest równy średniorocznej dynamice wartości produktu krajowego brutto (PKB) w cenach bieżących za okres ostatnich pięciu lat poprzedzających termin waloryzacji; ogłasza go prezes GUS w terminie do 15 maja.

Wysokość hipotetycznej emerytury

W tym punkcie ZUS podaje nam dwie kwoty. Pierwsza to wysokość tzw. hipotetycznej emerytury, jaką uzyskałby ubezpieczony według stanu konta na dzień 31 grudnia 2017 roku w wieku emerytalnym. Dlaczego jest to emerytura „hipotetyczna”? Ponieważ podstawą jej obliczenia są składki, jakie odprowadziliśmy na ubezpieczenie emerytalne w minionych latach, gdyż tylko one są znane. Ściślej biorąc, hipoteza polega tu za założeniu, że po 31 grudnia 2017 r. nie odprowadziliśmy już żadnej składki. Wysokość tej emerytury wynika z podzielenia zgromadzonych wcześniej składek i kapitału początkowego przez średnie dalsze trwanie życia dla wieku emerytalnego.
Druga kwota to wysokość tzw. hipotetycznej emerytury w wieku emerytalnym przy założeniu, że za każdy pełny miesiąc po 31 grudnia 2017 roku, brakujący nam do wieku emerytalnego, odprowadzimy na konto w ZUS średnią miesięczną kwotę składek z dotychczasowego okresu ubezpieczenia. Hipoteza polega tu na założeniu, że w przyszłości, w okresie dzielącym nas od weku emerytalnego, nasze składki (czyli zarobki) będą średnio takie same, jak w podobnym okresie w przeszłości.
Również i wysokość tej wersji hipotetycznej emerytury wynika z podzielenia zgromadzonych składek i kapitału początkowego przez średnie dalsze trwanie życia dla wieku emerytalnego.
Nasza przyszła emerytura na pewno nie będzie mniejsza od niższej kwoty, wyższą natomiast może przekroczyć, jeśli zaczniemy zarabiać więcej.

Wysokość składek na OFE

Dotyczy tylko członków OFE. W tym roku trafia tam 2,92 proc. podstawy wymiaru składki.

Co można wyczytać z tego listu

„Informacja o stanie konta” zawiera dane (według stanu na dzień 31 grudnia 2017 r.) o wysokości:

1. zwaloryzowanego kapitału początkowego,

2. zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, z wyłączeniem składek na OFE i subkonto,

3. składek na ubezpieczenie emerytalne w wysokości nominalnej (czyli bez waloryzacji) w podziale na miesiące (za rok 2016 i 2017), z wyłączeniem składek na OFE i subkonto,

4. składek zaewidencjonowanych na subkoncie,

5. zwaloryzowanych składek na subkoncie,

6. hipotetycznej emerytury,

7. składek przekazanych na konto w funduszu OFE (jeśli jesteś członkiem OFE).