Co z tramwajem do Konstantynowa? Inwestycja ma duży poślizg. Czy to oznacza, że Łódź utraci unijne dofinansowanie?

Pierwsza połowa 2024 roku – to nowy termin zakończenia odbudowy torowiska, który podaje Agnieszka Kowalewska-Wójcik, dyrektor Zarządu Inwestycji Miejskich w Łodzi. Zdaniem Pani dyrektor, miastu, mimo tak dużego poślizgu, nie grozi utrata unijnego wsparcia. Innego zdania są urzędnicy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego, których martwi niewielki procent zaawansowania prac i rozliczenia projektu.

- Jesteśmy zaniepokojeni faktem, że realizacja tego projektu jest zagrożona i tramwaj w tym roku nie pojedzie – mówi Łukasz Stajuda, dyrektor Departamentu Fundusze Europejskie dla Łódzkiego 2027 w UMWŁ, który podkreśla, że kluczowa dla tej inwestycji jest data 31 grudnia 2023 roku. Jak przypomina, jeżeli Miasto Łódź do tego terminu nie zakończy i nie rozliczy całego projektu, to może utracić część dofinansowania i stanie przed koniecznością pokrycia kosztów modernizacji torowiska ze swojego budżetu.

Linia łącząca Łódź z Konstantynowem służy mieszkańcom od 1910 roku, jednak 4 lata temu, ze względu na zły stan torowiska, tramwaje stanęły. Najboleśniej odczuli to mieszkańcy Konstantynowa, dla których linia była najszybszą drogą do pracy, szkoły czy lekarza. W kwietniu 2022 odzyskali nadzieję na przywrócenie tej formy komunikacji – wtedy władze obu miast podpisały umowę z wykonawcą inwestycji, konsorcjum Przedsiębiorstwo Drogowo-Budowlane „KEMY” Sp. z o. o. i z MPK-Łódź Sp. z o.o. Prace ruszyły, ostatecznym terminem zakończenia całego projektu, wydawałoby się niepodważalnym ze względu na unijne dofinansowanie (inwestycja jest dofinansowana w ramach perspektywy finansowej 2014-2020, która definitywnie kończy się 31.12.2023 – przyp. red.), był koniec tego roku. Dlatego w czerwcu UMWŁ, który przekazał unijne wsparcie, zaniepokoił się nikłym – w stosunku do harmonogramu – postępem realizacji inwestycji na odcinku „łódzkim”.

– Modernizacja linii tramwajowej 43 to istotny element przeciwdziałania wykluczeniu komunikacyjnemu, co jest jednym z priorytetów samorządu województwa łódzkiego w tej kadencji – podkreśla Łukasz Stajuda. - Niezrealizowanie przez Miasto Łódź wszystkich prac w terminie do końca roku wiąże się z utratą części dofinansowania na ten projekt i koniecznością sfinansowania pozostałej części inwestycji z przyszłorocznego budżetu miasta.

UM w Łodzi, który dziś szacuje realizację robót do końca roku na poziomie 70 procent, już w czerwcu dostał pismo przypominające o tym, że projektu nie da się „fazować” ani „etapować”, czyli nie można przesunąć środków z UE nawet o jeden dzień.

W piśmie wskazano też procedury związane z ryzykiem niedotrzymania tego terminu, czyli możliwością umieszczenia inwestycji na liście tzw. operacji niefunkcjonujących. To oznacza, że beneficjent, w tym przypadku łódzki magistrat, będzie mógł dokończyć tę inwestycję w przyszłym roku, ale wiąże się to z utratą części unijnego dofinansowania na ten projekt i jednoznaczną deklaracją, że inwestycję dokończy z własnego budżetu.
Spełnienie wszystkich wymogów pozwala na podjęcie dialogu ws. przesunięcia unijnych pieniędzy na inny cel wskazany przez magistrat (koniec realizacji i rozliczenia takiej inwestycji także upływa 31.12.2023 – przyp. red).

Jednak, mimo wymiany korespondencji między oboma samorządami, do 15 września wymagane informacje nie wpłynęły do „marszałkowa”, choć …urzędnicy magistratu mówią, że spełnili wszystkie wymagania. Publicznie, bo m.in. podczas sesji Rady Miasta Łódź, przekazano informację, że modernizacja torowiska nie zakończy się w 2023, co jednak, zdaniem miejskich urzędników, nie wiąże się… z utratą dofinansowania.

Zdaniem Agnieszki Kowalewskiej-Wójcik, magistrat wskazał realizację projektu pn. budowa linii tramwajowej do Konstantynowa Łódzkiego jako operację niefunkcjonującą i prosił o zaangażowanie niewykorzystanej puli środków unijnych dla innych projektów. - Wszystkie dokumenty złożono zgodnie z oczekiwaniami do Urzędu Marszałkowskiego. Obecnie trwa procedura zamykająca ustalenia – czytamy w odpowiedzi pani dyrektor na nasze pytania.

Łukasz Stajuda jednoznacznie zaprzecza. Jak twierdzi, w pismach łódzkiego magistratu próżno szukać jednoznacznej deklaracji, że miasto - choć wprost przyznaje, że nie odda linii nr 43 do końca roku - pokryje te koszty z własnego budżetu. Jak dotąd, a jest połowa września, Łódź rozliczyła jedynie 5 procent wydatków kwalifikowanych z projektu.

Jak przypomina Łukasz Stajuda, czas ucieka, a magistrat przeciągając procedury, odsuwa możliwość zachowania dotacji, nawet na inne cele. Jeśli tak się stanie - stracą na tym mieszkańcy Konstantynowa i Łodzi, którzy o rok dłużej pozbawieni będą szybkiej, dogodnej i ekologicznej komunikacji tramwajowej. A ta, na niemal codziennie zakorkowanej trasie pomiędzy obydwoma miastami, jest niecierpliwie oczekiwanym rozwiązaniem.