Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielki Tydzień. Dlaczego święcimy palemki?

W Palmową Niedzielę do kościołów nosi się do poświecenia gałązki wierzby. Tradycja ta nawiązuje do tryumfalnego wjazdu Chrystusa do Jerozolimy. Mieszkańcy tego miasta witali Syna Bożego ściętymi gałązkami palm. W naszym klimacie palmy nie rosną na ulicach, więc zastąpiono je gałązkami wierzby, nazywanymi często baziami. W ludowych tradycjach gałązki wierzby miały też odżegnywać zło, nieszczęście i choroby. Poświęcone w kościele palemki, bo tak nazywa się potocznie przynoszone wtedy do świątyń gałązki wierzby, wiele rodzin jeszcze do dziś kładzie za święty obraz wiszący w pokoju. Tam przetrzymuje się je cały rok przez co rodzina ma mieć zapewnione powodzenie i szczęście.

Szczególnym dniami dla katolików w Wielkim Tygodniu jest Triduum Paschalne.

Jest to okres mający uwidocznić najbardziej dynamiczny czas w życiu Chrystusa i Kościoła, trwający tylko trzy dni od Ostatniej Wieczerzy do Zmartwychwstania – wyjaśnia ks. dr Andrzej Blewiński z archidiecezji łódzkiej. - Wtedy Jezus po nocnej modlitwie w Ogrodzie Oliwnym został zdradzony przez Judasza, pojmany, oskarżony, podstawiony przed Poncjuszem Piłatem i skazany na śmierć przez ukrzyżowanie. Na ten czas przypada też Droga Krzyżowa, śmierć na krzyżu. Tych klika następujących po sobie dni nacechowany jest ogromną ekspresją i dynamiką wydarzeń. Te trzy dni składające się na Triduum Paschalne to najważniejszy czas w historii Kościoła. W tym okresie jest uobecnianie wszystko co wydarzyło się w Jerozolimie przed dwoma tysiącami lat.

Wielki Czwartek to dzień w którym Jezus ustanowił sakrament kapłaństwa i eucharystii. Do południa, we wszystkich katolickich katedrach świata jest sprawowana Msza Krzyżma podczas której biskup święci olej krzyżma i olej chorych. Olej krzyżma służy do namaszczania w trakcie sprawowania sakramentów: chrztu, bierzmowania, święceń kapłańskich. Olej chorych używany jest podczas posługi kapłana wśród chorych. Msza Krzyżma gromadzi kapłanów wokół biskupa, co stanowi znak jedności całego prezbiterium diecezjalnego. W czasie tej liturgii duchowni odnawiają przyrzeczenia kapłańskie, które składali w dniu swoich święceń.

W wielkoczwartkowy wieczór we wszystkich parafiach jest odprawiana uroczysta Msza Święta Wieczerzy Pańskiej. Wtedy niejako uobecnia się Ostatnią Wieczerzę, jaką Chrystus spożył z apostołami w Wieczerniku. Wówczas została sprawowana po raz pierwszy w dziejach ludzkości msza święta. Wielki Czwartek to dzień ustanowienia kapłaństwa i eucharystii. Tu jest źródło wszystkich celebracji liturgicznych.

Wielki Piątek jest jedynym dniem w Kościele, kiedy nie odprawia się mszy świętej. Jest to dzień smutku, żałoby, żalu, bo według naszego czasu o godzinie 15. umarł na krzyżu Jezus Chrystus. Godzina 15. nazywana jest Godziną Miłosierdzia. W wielu kościołach gromadzą się wtedy wierni, by odprawić koronkę do Miłosierdzia Bożego. Liturgia Wielkiego Piątku gromadzi zawsze w kościołach rzesze ludzi. Zaczyna się w ten sposób, że ksiądz - celebrans podchodzi do ołtarza i pada na twarz. Leży tam krzyżem na znak uniżenia.

Drugą część Wielkopiątkowej liturgii, stanowi adoracja krzyża. Wtedy ksiądz odsłania jedno ramię krzyża, zasłoniętego fioletowym materiałem od piątej niedzieli Wielkiego Postu. Potem zdejmuje całą zasłonę z krzyża, ukazuje go wiernym i wtedy następuje adoracja. Każdy może do niego podejść i ucałować. To jest główny element Wielkopiątkowej Liturgii. Po zakończeniu liturgii Męki Pańskiej przenosi się Najświętszy Sakrament w monstrancji do Pańskiego Grobu. Wtedy wierni adorują Najświętszy Sakrament śpiewając smutne, pasyjne pieśni.

W polskiej tradycji Wielka Sobota rozpoczyna się w kościołach świeceniem pokarmów na stół wielkanocny. Ale najważniejsze wydarzenia wielkosobotnie mają miejsce wieczorem. Wtedy wierni przychodzą do kościołów, by wziąć udział w Wigilii Paschalnej. Nabożeństwo rozpoczyna się po zmierzchu przed kościołem tzw. liturgią światła. Pali się ognisko, błogosławi ogień od którego zapala paschał, symbol Światłości Chrystusa, która rozświetla ludzkie życie.

Ta pierwsza część nabożeństwa kończy się odśpiewaniem bardzo uroczystego orędzia wielkanocnego. Potem następuje tzw. liturgia słowa. Czytania Starego i Nowego Testamentu przypominają całą historię zbawienia od stworzenia świata aż do zmartwychwstania Jezusa. Potem rozbrzmiewa hymn „Chwała na wysokości Bogu”. Wtedy rozbrzmiewają wszystkie dzwony i dzwonki, które zamilkły w Wielki Czwartek. Wierni odśpiewują też uroczyste Alleluja. Liturgia chrzcielna stanowi trzecią część nabożeństwa. Składają się na nią między innymi litania do Wszystkich Świętych, błogosławieństwo wody chrzcielnej, odnowienie przyrzeczeń chrztu. Obrzęd kończy pokropienie ludu wodą święconą.

Dalsza część celebry to liturgia eucharystyczna. Jest to najbardziej uroczysta ze wszystkich liturgii w ciągu roku, jest źródłem wszystkich świąt chrześcijańskich. Po błogosławieństwie trwa dalej modlitwa przy Grobie Pańskim, gdzie wystawiony jest Najświętszy Sakrament.

W zasadzie zakończenie Wigilii Paschalnej powinno być zakończone uroczystą procesją. Jednak w polskiej tradycji praktykuje się rezurekcję, która rozpoczyna się o godzinie 6. rano w niedzielę wielkanocną. Niedziela wielkanocna jest pierwszym dniem tygodnia. Jest to bowiem pamiątka zmartwychwstania Jezusa.