Sadzimy krzewy i drzewka ozdobne

Rośliny ozdobne z pędów

Leszczyna pospolita odmiany Contorta to krzew o silnie poskręcanych pędach oraz pomarszczonych liściach i o powolnym wzroście, dorastający po latach do 4 metrów. Szczególnie atrakcyjny jest w okresie zimowym, gdy pędy mogą zaprezentować się w całej okazałości. Leszczynę Contorta sadzi się zwykle w eksponowanym miejscu, ale potrafi się również wyróżnić w kompozycji z innymi krzewami. Jej pędy wykorzystuje się często przy aranżacjach suchych bukietów, podobnie jak pędy wierzby mandżurskiej i robinii Tortuosa. Na wiosnę dodatkową ozdobą tej leszczyny są kotki - zwyczajne, takie jak u innych odmian.

Wierzba mandżurska osiąga około 5 m wysokości, ale w sprzyjających warunkach może być wyższa. Ozdobą drzewka są charakterystyczne, spiralnie poskręcane gałęzie w kolorze oliwkowo-zielonym lub żółtym. Wierzba tego gatunku rośnie szybko, ale nie jest długowieczna. Wymaga podlewania w czasie długotrwałej suszy i nie jest w pełni odporna na silne mrozy. Tolerancyjna co do gleby, choć najlepiej rośnie w glebie wilgotnej. Stanowisko musi być słoneczne.

Drzewka kuliste

Ich regularne, kuliste korony tworzą się samorzutnie. Każdy ogrodnik, który wie, ile pracy wymaga uformowanie takich koron na "normalnych" drzewkach, z pewnością je doceni.

Najbardziej popularny jest klon pospolity odmiany Globosum, wyróżniający się gęstą koroną o średnicy do nawet 6 metrów. Równie szeroką koronę potrafi utworzyć robinia akacjowa Umbraculifera. Mniej znane są klon polny Nanum oraz wisienka stepowa Globosa o średnicy korony do 2-3 metrów. Miłośnikom odmian egzotycznych warto polecić odmianę surmii bigoniowej Nana.

Wysokość drzewek o kulistej koronie wyznacza miejsce szczepienia.

Drzewka płaczące

W każdym ogrodzie powinno znaleźć się przynajmniej jedno drzewko o zwisłym pokroju, zwane popularnie "płaczącym". Często sadzi się je na trawniku, dla wyeksponowania jego narzucającej się urody. Równie dobrze można je posadzić w towarzystwie innych roślin, wykorzystując nietypowy pokrój dla skontrastowania kompozycji.
Odmiany zwisłe opatrzone są zwykle łacińską nazwą pendula.

Brzoza Youngii to forma szczepiona na brzozie brodawkowatej, tworząca parasolowatą koronę o średnicy do 4 metrów, złożoną z delikatnych, cienkich gałęzi, które zwieszają się aż do ziemi. Ma skromne wymagania, dobrze rośnie nawet na glebach suchych i piaszczystych. Jest wysoce światłolubna.

Buk pospolity odmiany Purpurea ma łukowato wygięte gałęzie zwisające pionowo ku ziemi, tworzące symetryczną koronę o szerokości do 3 m. Młode liście są czerwone, starsze stają się ciemnopurpurowe.

Jarząb pospolity tworzy nieregularną koronę z poskręcanymi i zwisającymi do ziemi gałęziami. Dekoracyjne są białe kwiaty (w maju) oraz czerwone owoce (od września). Tolerancyjny co do odczynu gleby, najlepiej rośnie w miejscu średnio wilgotnym.

Karagana syberyjska z powodzeniem rośnie na glebach ubogich i suchych. Wymaga miejsc słonecznych, jest dość odporna na zasolenie gleby. Szybko wypuszcza liście, a w maju pojawiają się obficie żółte, motylkowe kwiaty, chętnie obsiadane przez pszczoły.

Wiąz Camperdownii to drzewko tworzące szeroką kopułę ze zwisających do ziemi gałęzi, pod którymi może się zmieścić np. ławka. Wyjątkowo efektowne, nadaje się na solitera. Wymaga jednak dostatecznie wilgotnej, przepuszczalnej i zasobnej gleby. Wiąz jest tolerancyjny względem odczynu gleby, lecz wrażliwy na jej zasolenie.

Wierzba iwa to najbardziej popularny "płaczący" gatunek w polskich ogrodach, spotykany najczęściej w formie małego drzewka, o wysokości wyznaczonej przez szczepienie. Wczesną wiosną obsypana jest dużymi, białymi baziami zwanymi kotkami, które ukazują się przed pojawieniem liści. Aby utrzymać ładny pokrój iwy, należy ją regularnie przycinać. Cięcie wykonuje się zaraz po kwitnieniu, skracając pędy do jednej trzeciej długości.

Drzewka strzeliste

Wykorzystywane są zarówno do nasadzeń pojedynczych, w celu wyeksponowania ich niezwykłej sylwetki, jak i do nasadzeń szpalerowych, tworzących żywopłoty. Można też tworzyć złożone kompozycje, w których ich pionowe sylwetki zostają skontrastowane przez formy rozłożyste i kuliste.

Formy strzeliste opatrzone są zwykle łacińską nazwą fastigiata. W polskich ogrodach spotyka się najczęściej strzeliste odmiany buka pospolitego, dębu szypułkowego, grabu i jarząbu pospolitego.

Magnolie

Kwitnące magnolie dają tak wspaniały efekt, że warto przeznaczyć dla nich miejsce w naszym ogrodzie choćby dla tych paru dni, gdy są w pełni kwitnienia. Są to w większości małe drzewa lub nawet krzewy liściaste, kwitnące głównie w maju. Magnolie lubią ciepłe, osłonięte stanowiska, gdyż są wrażliwe na mroźne, wysuszające wiatry. Miejsce trzeba wybrać starannie także i z tego powodu, że rośliny te nie znoszą przesadzania.

Najmniejsza jest magnolia gwiaździsta - należy też do krzewów najwcześniej kwitnących, obsypuje się białymi lub różowymi kwiatami już w kwietniu.

Z kolei magnolia japońska (kobus) jest największą magnolią, gdyż dorasta do 10 metrów. Jest bardzo odporna na mróz, co wśród magnolii stanowi wyjątek. Kwitnie dopiero po kilkunastu latach, ale jej piramidalny pokrój i masa białych kwiatów robią wtedy duże wrażenie.

Kwiaty magnolii gwiaździstej i japońskiej są mniejsze i mniej efektowne niż kwiaty najbardziej popularnych magnolii z grupy Soulange. Są to mieszańce magnolii purpurowej i magnolii nagiej, o pokroju bardziej krzewiastym i rozgałęzionym. Wśród licznych odmian tej magnolii warto wymienić Aleksandrinę o jasnoróżowych kwiatach i Rustica rubra o kwiatach purpurowofioletowych.

Rajskie jabłonie kuszą jabłuszkami

Rajskie jabłonie to wspólna nazwa różnych gatunków ozdobnych jabłoni rodzących małe, lecz bardzo liczne owoce. Jabłonie te rosną wolno i osiągają najwyżej 4-6 m wysokości, nadają się więc do małych ogrodów.

Piękno "rajskich" drzewek uwidacznia się nawet w zimie, gdy nagie gałęzie obsypane są jabłuszkami. Owoce utrzymują się długo, niekiedy do lutego.

W maju jabłonki zachwycająco kwitną, i to wcale nie na biało, jak "zwykłe" jabłonie, lecz najczęściej w odcieniach czerwieni. Liści jest na tyle jeszcze mało, że nikną w gąszczu kolorowych płatków. Ale potem, gdy się rozwiną, są następną w kolejności ozdobą. Mogą być zielone, zielono-brązowe, purpurowe.

Niestety, nie zawsze możemy się nimi zachwycać zbyt długo, bo zasychają i przedwcześnie opadają. To efekt choroby zwanej parchem, którą wywołuje grzyb Venturia inequalis. Rozprzestrzenianiu się grzyba sprzyjają wiosenne deszcze. Odmiany wrażliwe na parcha w większości wywodzą się od jabłoni purpurowej (Malus purpurea), którą można poznać po intensywnie czerwonych liściach i kwiatach. Mniej wrażliwe są jabłonie o liściach zielonych i kwiatach białych.

Wśród kilkuset odmian jabłoni ozdobnych są też wyhodowane w Polsce: "Hoser", "Jola", "Makowiecki" oraz "Rogów" o płaczącym pokroju i purpurowych kwiatach. Jabłuszka są zwykle czerwone, ale u niektórych odmian żółte i pomarańczowe.
Rajskie jabłonie najlepiej czują się na glebach piaszczysto-gliniastych. Na mróz są całkowicie odporne. Muszą być sadzone w pełnym słońcu.