Co było pierwsze: jajo, czy kura? Ile kilogramów wytrzyma skorupka jaja i co mają pisanki do Żydów? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań udzielili w środę naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego. Na placu boju stanęli fizycy, biolog i etnolog.
Dr Aneta Szczygielska z Instytutu Fizyki UŚ udowodniła, że jajko zniesie wiele. A trzy jajka nawet 60 kilogramów. Na dowód mocnej konstrukcji jajka dr Szczygielska stanęła na "stoliku" - zbudowanym z dwóch płytek wykonanych z pianki służącej do uszczelniania - którego trzy nogi stanowiły surowe jajka. Wszystkie wytrzymały jej ciężar.
- Stolik został wykonany na Festiwal Nauki, który odbył się w Genewie w 1997 r. i wtedy stanął na nim najcięższy nasz odważnik - kolega z Instytutu w Madrycie - ważył 156 kilogramów i jajka też wytrzymały - wspomina dr Szczygielska.
Z czego bierze się wytrzymała konstrukcja jajka? Z kształtu.
- Owalny kształt powoduje, że jego skorupka jest niezwykle wytrzymała. Jest to naturalna ochrona zarodka przed ciężarem wysiadującej jajka kury - tłumaczyła dr Szczygielska.
Z kolei etnolog Grzegorz Odoj opowiadał o mitach, którymi uzasadnia się malowanie jaj.
- Jest kilka nawet kilkanaście mitów, które funkcjonowały jeszcze do niedawna w świadomości starszych przedstawicieli społeczności lokalnych, głównie wiejskich. Niektórzy twierdzili, że jaja maluje się na czerwono, ponieważ w momencie gdy Jezus umarł na krzyżu, to jajka w domu Marii Magdaleny zostały zbryzgane jego krwią i zrobiły się czerwone - mówił.
Inne uzasadnienie? - Było i takie zgodnie , z którym chłopi wierzyli iż dzięki temu, że jajka są co roku malowane, Żydzi utrzymywani są przy życiu. Więc dzięki polskim chłopom naród żydowski miałby przetrwać - dodawał dr Odoj.
Etnolog z Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji UŚ przypomniał też o znaczeniu jaja, które jest uniwersalnym symbolem występującym w różnych kulturach.
- Występuje jako symbol życia, a właściwie potencji życia - mówił. Jajo było też traktowane jako talizman, przeciwdziałający złu.
- Służyło również do praktyk magicznych. Oprócz tego pełniło istotną rolę w kulcie przodków, także w kulturze starosłowiańskiej. Jajo jest też silnie związane z kultem solarnym, czyli kultem słońca, też rozpowszechnionym w kulturze słowiańskiej - przypominał.
Dlatego jedzenia jajek trzeba było zakazać!
- Po chrzcie Polski Kościół nie dopuszczał jakichkolwiek praktyk związanych z jajami w okresie Świąt Wielkanocnych. W sumie ich spożywanie było zabronione przez około 200 lat. Po tym okresie Kościół dopuszczał możliwość spożycia, ale jaja trzeba było obligatoryjnie święcić - opowiada Grzegorz Odoj.
Natomiast dla dr Magdaleny Rost - Roszkowskiej z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska jajo to nic innego jak komórka jajowa, czyli początek nowego życia, pod warunkiem, że dotrze do niej plemnik. Co było pierwsze jajo, czy kura?
- Można debatować godzinami. Dwie podstawowe wersje: teolog stwierdzi, że pierwsza była kura, stworzona przez Boga. Embriolog uważa, że pierwsze powstało jajo, które jako komórka jajowa jest nośnikiem informacji genetycznej - wyjaśniła Rost - Roszkowska.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?