Wyrzuciłeś stary nieważny dowód osobisty? To może obniżyć Twoją emeryturę! O tych przepisach wiedzą tylko nieliczni. Czy masz stary dowód?

Bardzo istotne dla ustalenia wysokości Twojej emerytury jest to, jak długo pracowałeś i ile w tym czasie zarabiałeś. Staż i wysokość zarobków ma fundamentalne znaczenie dla tego, ile pieniędzy dostajesz co miesiąc z ZUS.

Wśród dokumentów służących do ustalenia wysokości emerytury jest stary książeczkowy zielony dowód osobisty.

Jeśli pozbyłeś się go, możesz dużo stracić. Jeżeli masz go jeszcze na dnie szuflady, lepiej przypomnij sobie gdzie leży.

Jeśli nie będziesz miał koniecznych dokumentów i nie potwierdzisz okresów zatrudnienia oraz wysokości zarobków w inny sposób, stracisz mnóstwo pieniędzy.

Jednym z kluczowych dokumentów jest stary dowód osobisty. To on pozwala na udowodnienie okresów zatrudnienia.

SPRAWDŹ Bez starego dowodu możesz mieć niższą emeryturę! Wiedziałeś?

Dokumentami potwierdzającymi okresy zatrudnienia są:

• pisemne zaświadczenie zakładu pracy (pracodawcy) lub jego następcy prawnego;
• świadectwa pracy;
• legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dokonane przez pracodawców, z których wynika: data rozpoczęcia i zakończenia pracy, wymiar czasu pracy, rodzaj wykonywanej pracy, jeśli wpisy potwierdzone są pieczątką zakładu pracy (pracodawcy) oraz podpisem i pieczątką służbową pracodawcy lub upoważnionego pracownika;
• orzeczenie sądu.

Okresy zatrudnienia mogą być potwierdzone także tzw. dowodami pośrednimi. Są nimi:

• umowy o pracę i aneksy do tych umów (kolejne angaże);
• wpisy w książeczkowym (starym) dowodzie osobistym;
• legitymacje służbowe;
• legitymacje związków zawodowych, pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia (np. o powołaniu, mianowaniu, zmianie angażu, przyznaniu nagrody, udzieleniu urlopu), jeżeli na ich podstawie można ustalić okres zatrudnienia.

ZUS uwzględni wymienione tu dokumenty, jeśli wynika z nich fakt, iż dany pracownik był zatrudniony i można ustalić okres tego zatrudnienia.

Jeżeli osoba starająca się o świadczenie lub wnioskująca o obliczenie kapitału początkowego nie ma możliwości udowodnienia okresów zatrudnienia wymienionymi dokumentami albo dowodami pośrednimi, może potwierdzić je zeznaniami świadków. W tym celu należy złożyć w ZUS oświadczenie, że nie ma dokumentów, którymi można by potwierdzić okres zatrudnienia i brak dowodów pośrednich. Trzeba też poinformować o przyczynach uniemożliwiających dotarcie do tych dokumentów i wskazać świadków.

Najlepiej, aby świadkowie, którzy złożą zeznania potwierdzające okresy zatrudnienia, byli byłymi współpracownikami. Świadków powinno być dwóch. Świadkowie muszą potwierdzić przede wszystkim: jaką pracę wykonywała osoba starająca się o świadczenie lub ustalenie kapitału początkowego (rodzaj pracy, zajmowane stanowisko), w jakim okresie, czy była to praca stała, w pełnym czy niepełnym wymiarze czasu, sezonowa czy dorywcza, przez ile godzin lub dni wykonywana, czy w trakcie jej wykonywania osoba której dotyczą zeznania była ubezpieczona.

Jeśli chodzi o dokumentowanie wysokości wynagrodzenia, podstawą jest zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, wystawione przez pracodawcę lub prawnego następcę pracodawcy na druku ZUS Rp-7. Wysokość pensji można też potwierdzić legitymacją ubezpieczeniową zawierającą odpowiednie wpisy o zatrudnieniu i wysokości wynagrodzenia, dokonane przez pracodawcę lub jego następcę prawnego. Dowodami stwierdzającymi fakt i okres zatrudnienia albo wysokość wynagrodzenia mogą też być kserokopie dokumentów wydane przez archiwa lub inne jednostki zajmujące się przechowywaniem dokumentów zlikwidowanych zakładów pracy, jeśli są uwierzytelnione przez osoby kierujące archiwami lub firmami przechowującymi dokumenty.

Jeśli nie istnieje dokumentacja płacowa, zaświadczenie o wysokości osiągniętych wynagrodzeń pracodawca lub następca prawny pracodawcy może wydać na podstawie danych zawartych w aktach osobowych pracownika (np. w umowie o pracę, pismach o powołaniu, mianowaniu oraz w innych pismach, określających wynagrodzenie danej osoby). Przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń na podstawie akt osobowych obowiązuje zasada, że ZUS uwzględnia tylko takie składniki wynagrodzenia, które przysługiwały bezwarunkowo w czasie trwania zatrudnienia jako stałe składniki w określonej wysokości (np. wynagrodzenie zasadnicze, stałe dodatki określone kwotowo itp.).

W niektórych przypadkach ZUS może potwierdzić przebieg ubezpieczenia sprzed 1999 roku oraz podstawę wymiaru składek na podstawie posiadanych przez siebie dokumentów. Należy się o to zwracać do jednostki ZUS właściwej dla siedziby zakładu pracy.