Wizyta Putina w Chinach. Moskwa i Pekin wzmacniają współpracę przeciwko USA

Podczas spotkania Putina z chińskim prezydentem Xi Jinpingiem, rosyjski przywódca powiedział, że Moskwa jest gotowa współpracować z Pekinem i innymi krajami globalnego Południa w kierunku „wielobiegunowego świata”, podczas gdy Xi powiedział, że oba kraje są zaangażowane w kierowanie globalnym zarządzaniem „we właściwym kierunku”.

Oprócz zakwestionowania istniejącego porządku światowego, w którym dominującą rolę odgrywają Stany Zjednoczone, Putin i Xi skrytykowali USA i NATO za „tworzenie negatywnych skutków dla regionalnego pokoju i stabilności w regionie Indo-Pacyfiku” poprzez tworzenie „zamkniętych i ekskluzywnych ugrupowań” oraz zwiększanie obecności wojskowej.

„W obecnym kontekście geopolitycznym konieczne jest zbadanie ustanowienia zrównoważonego systemu bezpieczeństwa w przestrzeni euroazjatyckiej w oparciu o zasadę równego i niepodzielnego bezpieczeństwa” - czytamy we wspólnym oświadczeniu podpisanym przez Xi i Putina.

Niektórzy eksperci twierdzą, że Putin i Xi postrzegają rosnącą obecność wojskową Waszyngtonu i NATO w Azji „jako grę o sumie zerowej”. - Logika równowagi militarnej jest bardzo ważna dla ich poglądu na porządek międzynarodowy, a ich celem jest sieć sojuszy wojskowych Stanów Zjednoczonych - powiedział Mathieu Duchatel, dyrektor ds. studiów międzynarodowych we francuskiej grupie politycznej Institut Montaigne. Powiedział on VOA News, że jednym z celów Xi i Putina jest „podważenie” sieci sojuszy Waszyngtonu w Azji.

Ponieważ Szwajcaria przygotowuje się do zorganizowania w przyszłym miesiącu szczytu pokojowego poświęconego wojnie na Ukrainie, Xi i Putin wymienili również poglądy na temat trwającego konfliktu. Uważają oni, że wojna powinna zostać rozwiązana na drodze politycznej. W komunikacie opublikowanym przez chińską państwową agencję prasową Xinhua, Xi powiedział, że podstawowym rozwiązaniem wojny jest ustanowienie „nowej, zrównoważonej, skutecznej i trwałej architektury bezpieczeństwa”. Dodał, że Chiny popierają międzynarodową konferencję pokojową „uznaną przez Rosję i Ukrainę w odpowiednim czasie, z równym udziałem i uczciwą dyskusją na temat wszystkich opcji”.

Putin powiedział, że Moskwa docenia „obiektywne, sprawiedliwe i zrównoważone stanowisko Pekinu w sprawie Ukrainy” i stwierdził, że Rosja jest „zaangażowana w rozwiązanie kwestii Ukrainy w drodze negocjacji politycznych”. Obecne wysiłki Chin na rzecz zakończenia wojny na Ukrainie, w tym 12-punktowy plan pokojowy opublikowany w lutym ubiegłego roku, sugerują, że Pekin stara się unikać podejmowania jakichkolwiek zobowiązań. Plan pokojowy jest raczej dokumentem dyplomatycznym niż jakąkolwiek strategią udziału Chin w rozwiązaniu tej wojny. Ponieważ ani Rosja, ani Ukraina nie są gotowe do negocjacji, Chiny niewiele mogą zrobić, aby pomóc zakończyć wojnę. Zresztą pojawia się pytanie, czy w ogóle chcą?

Spotkanie Xi i Putina odbyło się po pięciodniowej podróży lidera ChRL do Europy, podczas której Pekin próbował wykorzystać rozłam w Unii Europejskiej i okolicach (obok spotkań z liderami UE wizyty w Budapeszcie, ale też Belgradzie). Podczas czwartkowej konferencji prasowej rzecznik Departamentu Stanu USA Vedant Patel powiedział jednak dziennikarzom, że Chiny nie mogą wspierać rosyjskich wysiłków wojennych, próbując jednocześnie poprawić stosunki z Zachodem. - Nie mogą mieć tego w obie strony i chcieć mieć lepsze relacje z Europą i innymi krajami, jednocześnie nadal podsycając największe zagrożenie dla europejskiego bezpieczeństwa od dłuższego czasu - powiedział.

Niektórzy eksperci twierdzą, że decyzja Chin o podtrzymaniu partnerstwa z Rosją odzwierciedla przekonanie Pekinu, że ostrzeżenia Zachodu o potencjalnych sankcjach wobec chińskich podmiotów wspierających rosyjskie wysiłki wojenne mogą się nie zmaterializować. - Myślę, że Pekin wierzy, że Europa nie może nic zrobić, więc prosi Europę o pokazanie ręki - powiedział Ja Ian Chong, politolog z Narodowego Uniwersytetu Singapuru. Jego zdaniem Stany Zjednoczone wydają się poważniej podchodzić do nakładania potencjalnych sankcji wtórnych na chińskie podmioty, podczas gdy Unia Europejska stara się określić swoje reakcje na wsparcie Pekinu dla Moskwy.

Jednak głównym zagadnieniem podczas rozmów rosyjsko-chińskich na pewno były interesy gospodarcze. Choćby o tym, jak obejść sankcje. Efektem będzie zapewne wzrost transakcji z udziałem krajów trzecich, jak choćby te w Azji Środkowej. Pomimo podejmowanych przez kraje zachodnie prób wywarcia presji lub przekonania Chin do zaprzestania wspierania Rosji, Pekin będzie nadal podtrzymywał swoje partnerstwo z Moskwą.

Nie ma żadnych oznak, że dostęp Rosji do chińskiej technologii podwójnego zastosowania został poważnie ograniczony, a żadne działania ze strony Chin nie sugerują zmniejszonego zaangażowania we wspieranie Rosji. Co nie oznacza, że Pekin zmieni zdanie i nagle zacznie przychylniej zapatrywać się na rozwój projektów eksportu ropy i gazu z Rosji do Chin. Państwu Środka wystarczy transport głównie drogą morską ropy i LNG.

źr. VOA News