Trwa Europejski Tydzień Świadomości Raka Szyjki Macicy. Mieszkanki Łódzkiego rzadko robią cytologię, a skutki zaniedbań mogą być tragiczne

Do piątku trwa Europejski Tydzień Świadomości Raka Szyjki Macicy. To czas gdy służba zdrowia przypomina kobietom o tym wciąż śmiertelnie groźnym nowotworze. W wielu rozwiniętych krajach, których pacjentki są świadome i gdzie już dawniej wprowadzono programy szczepień przeciw HPV, problem raka szyjki macicy praktycznie nie istnieje. Niestety w Polsce wciąż jest wiele do zrobienia.

Co roku choruje na niego 3 tys. Polek. Niestety większość z nich dowiaduje się o chorobie na późnym etapie. Nowotwór ten rozwija się bowiem długo bez żadnych objawów. Jeśli kobieta nie wykonuje badania cytologicznego nie wie nawet, że w jej ciele rozwija się śmiertelne zagrożenie.

Cytologia to krótkie i bezbolesne badanie wykonywane w gabinecie ginekologicznym lub u położnej. Ginekolog wsuwa do pochwy pacjentki wziernik ginekologiczny i wkłada przez niego tzw. szczoteczkę cytologiczną. Pobiera nią komórki ze ściany i szyjki macicy, które są oglądane pod mikroskopem. W razie wątpliwości lekarz kieruje kobietę na dalsze badania lub leczenie. Badanie pozwala wykryć jeszcze zmiany przedrakowe lub nowotwór na wczesnym etapie.

- Europejski Tydzień Świadomości Raka Szyjki Macicy dobra okazja, by przypomnieć wszystkim mieszkankom naszego regionu, wszystkim Polkom, o bezpłatnej cytologii - mówi Anna Leder z łódzkiego oddziału NFZ.

Jak podkreśla od ubiegłego roku bezpłatny program profilaktyki raka szyjki macicy został poszerzony i teraz obejmuje wszystkie kobiety w wieku od 25 do 64 lat mogą raz na trzy lata mieć wykonaną bezpłatną cytologię, a kobiety z grup ryzyka nawet raz na rok. Dodatkowo panie w innym wieku mogą wykonać cytologię poza programem w gabinecie ginekologicznym mającym umowę z NFZ.

Niestety w Łódzkiem wiele kobiet nie korzysta z cytologii. Dr Dorota Kolasa-Zwierzchowska, ginekolog z Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi przyznaje, że wciąż lekarze widują przypadki zaniedbanych nowotworów.

- Na przykład są 50-letnie kobiety, które nigdy nie wykonywały cytologii lub u ginekologa były ostatni raz po porodzie, jakieś 20 lat temu - opowiada ginekolog. - Młodsze pacjentki mają świadomość, że należy się badać i korzystać z programów profilaktycznych. Niestety u części starszych wciąż pokutuje błędne przekonanie, że skoro nic nie boli, nie krwawi, to nie ma potrzeby się badać - opowiada lekarka.

Z danych NFZ wynika, że w roku 2023 w ramach programu przebadanych zostało 19,3 tys. kobiet czyli zaledwie 11 proc. uprawnionych. Średnia ogólnopolska to 12 proc. Ale w regionie łódzkim są duże różnice. Najwięcej pań bada się w powiecie opoczyńskim - to aż 17 proc. kobiet, w pabianickim 16.64 proc. a w poddębickim 13,34 proc. Najsłabiej zbadane są panie z powiatów: kutnowskiego (4 proc.), wieluńskiego (5 proc) i łaskiego 7 proc. Łodzianki, mimo bardzo dobrej dostępności do gabinetów ginekologicznych, z programu korzystają rzadko – systematycznie bada się tylko 10 proc.

Prawie wszystkie przypadki raka szyjki macicy związane są z wcześniejszym zakażeniem przenoszonym drogą płciową wirusem HPV. Dlatego nowym i coraz popularniejszym środkiem ochrony są szczepienia przeciw HPV. W Polsce od ubiegłego roku są dostępne bezpłatnie dla wszystkich osób do ukończenia 18 roku życia, ale szczepić się też mogą osoby starsze. Takie szczepienie bardzo zmniejsza ryzyko zachorowania, chociaż nie eliminuje go na 100 proc.

- Ideał to szczepienia i regularna cytologia - tłumaczy dr Kolasa-Zwierzchowska.